LA LINGUA SARDA NELLE ISTITUZIONI, di PIER SANDRO PILLONCA, presentazione di Salvatore Cubeddu

Il secondo volume dei QUADERNI DELLA FONDAZIONE SARDINIA verrà presentato domani, 28 settembre 2020, a partire dalle ore 17,39, presso la sede del Consiglio Regionale. Dato il numero limitato di posti si entra ad invito. Il testo è già disponibile in questo sito cliccando qui a destra ………

Anticipiamo qui sotto il breve intervento introduttivo di SalvatoreCubeddu, scritto ‘in seneghese stretto’.

Cras, a sas 17,30, in su Palatzu de su Cossizu de sa Regione, eus a foeddae de su libru chi Pier Sandro Pillonca zt iscritu po sos ‘Quaderni della Fondazione Sardinia”, nuova serie, n°2, e foeddat “La lingua sarda nelle istituzioni”. Custu libru dhu podeis lezede luego cracande (o ‘clicande’?) inoghe, in su costau a manu ereta.

Sa sala, fata po dh’istae 150 personas, ndhi podet arregollede solu 40, po sos motivos chi ischideis. Intraus a invitos, e pentzo chi epent invitau sos zornalistas.

Ant a foeddae sos Presidentes de sa Regione, s’Autore, e S. Cubeddu, cussu chi est iscridende.

Su libru, de 80 pazinas, est de importu poita istudiat su chi at fatu s’istitutzione regionale e poita chistionat de limba sarda.

S’istoria de sa Regione est pagu istudiada poita non si fàede carriera in s’Universidade istudiande sa vida de sos Sardos, ma avatu de cussu chi interessat, in sos cuncursos, a sas commissiones continentales. Difatis, dae una deghinas de annos, c’ant bogau sa “Scuola di Specializzazione di Studi Sardi” senz’e chi nessunu epet muschiau. Una brigunza! Sa Regione, a sas universidades de Casteddu e de Tatari srebit a mrughidi dinae, ma nessunu dh’is domandant contos de ita faent po sa Sardigna e po sos Sardos, chi non siede de dh’i faede dimmentigae de essede sardos.

Ma mancu sa Regione est senz’e crupa: ibua sunt sos Archivios de s’Autonomia? Sunt ordinzaos? Si dhia podet istudiae?

Consizeris, assessores e presidentes sunt sos primos chi faent s’istoria nostra, sa chi seus bivende. Si non lassais paperis, foedhos arregistraos  e iscritura, de boisateros sos istoricos nudha ant a porrer iscriere, nudha ‘at a ischidi de ita eis fatu, poita seis bennios a ingoghe si non po chi liae unu pane arricu a pobidha e fizos. Ma, issara, de cussu chi eis fatu, pentzau e pistau, nudha at abarrae.

Non connosco atiru libru de istoria de sa Regione sarda chi siet bessiu ocannu. Pier Sandro Pillonca dh’at fatu. E at a cherre narre calinchi cosa chi issu siet zornalista in custu Cossizu. Cossizu chi, impare cun chentinaias de Consizeris, parte de importu de sa classe dirizente sarda, in custos ufizios epent triballau zente de istudiu comente Michelangelo Pira e Antonello Satta, chi atopaiant professore  (e onorevole) Giovanni Lilliu. Custos tres, si sa vida dhos iat lassaos, oe iant a essede contentos de presentziae a sa presentada de su triballu de Pier Sandro Pillonca. E dh’iant a faede Issos, de seguru mezus de mea.

Su libru foeddat de sa limba sarda tratada in sa sala de su Cossizu in chimbi occasione: 1). In su 1981 po arrespondede a ‘arregota de sas firmas chi su Comitau po sa limba sarda iat intregau a su Presidente  de custu Cossizu in su 1978.

Tenèus de foeddae de atiros tres aputamentos: cheret narrer ca sos primos dhos eus mancaos. Infattis 2) dhia torraus ponende impare diferentes propostas in su 1989. Ma non bastat: 3) in su 1993 cussu chi aprovat Casteddu isconzat Roma, comente sas atiras bortas. Solu in su 4) 1997, cun sa leze 26, e in su 5) 2018 si faent passae cussu chi inoghe s’est dezidiu. Sa leze 26 est una leze ‘culturalista’, sa 22 una leze po sa limba, in ispecie in s’iscola. Est cussa chi iata a depede andae a innantis a incomintzae de como.

Custu libru est iscritu dae unu zornalista, chi ischit iscriede, e si lezede comente unu articulu. Sa torrada est semper issa: dh’iat zente (intelletuales e populu chi dhia cretet e domandat a su Consizu. In Consizu sa domanda dhia ponnede tempus ma Issu, manca a tradu, arrispondet, donnia grupu, a segund’e sas ideas suas, ma in dhu tretu chi pigat sa limba sarda, dae chia dha ponnede impare a s’identidade, e insara a fundamentu de s’autodeterminatzione sarda, a chia  – sa destra prus de fundu – s’ofendet chi non sigheus a s’incrubae a s’onore de essede italianos, tzaccande sas manos a Dante, Petrarca e Boccaccio comente si custos non possent poetae impare cun Pazola, Peppino Mereu o Peppino Marotto. In mesu dhia sunt sos ‘culturalistas’ chi gherrant o si ponent impare cun sos limbistas de s’identidade. Custas diferentzias dhas agataus in sos discursos chi ant fatu in s’aula de su Cossizu sos Cossizeris e sos Assesores a deghinas, cun sa seberadura de sos foedhos issoro intelligente, crara e curtza.

Ita si depo narrer. Potzo lassae su foedhu a chie foedhat apustis, arrigodande sos foedhos de Anghiledhu Roich8 de arbili de su 1981: “La Sardegna ha subito una catastrofe antropologica. Il problema è se siamo ancora in tempo a bloccare questo processo di disgregazione della nostra sardità e della nostra identità oppure se è un fatto talmente irreversibile che sarebbe inutile porvi rimedio, anche con una legge che tuteli la lingua (pag. 34).

Andu a  finidi cun s’ammeletzu de Cicitu Masala: “A unu populu li podes leare totu ma, si li lassas sa limba, cutu populu sighit a esistere. Si lassas totu ma li leas sa limba, custu polulu no at a esistere pius”.

 

Condividi su:

    Comments are closed.