- Fondazione Sardinia - http://www.fondazionesardinia.eu/ita -

Sos patriotas sardos de oe arregodant sos patriotas de deris, po preparare sos patriotas de cras.

Posted By cubeddu On 30 ottobre 2012 @ 16:06 In Blog,Sa die de sa Sardigna,Storia della Sardegna | Comments Disabled

Poesia e arregordos po sos martires de Palabanda: PREGADORIA A  SA TERRA MIA – SU DOXI, S’annu sentza ‘e istadi, de Paola Alcioni.

 

 

PREGADORIA A SA TERRA MIA – Paola Alcioni –
Ancu cust’umbra de axiu
lompat sentz’’e sprama,
cun passu lébiu e manu sentz’’e tírria,
po ‘ndi studai s’úrtimu bisu miu,
Terra Mama.
E candu ap’essi arruta cara a is nuis,
firmu unu bólidu ‘e spantu
in is pipias,
dolori e timorias apaxiamí
e asciutamí su prantu.
Prenimí cun s’imprassu ‘e su bentu
is bratzus obertus debadas, che sa gruxi,
e unu carínniu arraspinosu ‘e arena
m’intreghit unda a sa praja sullena
de s’urtimu sonnu.

Ti torru gràtzias po su chi no apu tentu,
chi no lassu cun làstima innoi:
no lassu gosus, sceti su proi proi
e sa strossa de pèsperus nuscosus.

Anninniamí, Mamai, cun su zúmiu
de una durci cantzoni in sa tzinniga
e arregordu ‘e mali no mi portit
su tzérriu tzirrichiosu ‘e su maistrali,
candu fridu affarruncat de is notzentis
tzinníbiris de mari frunzas fertas.

Lassamí is pibiristas obertas:
no timu prus s’arrori de s’aera
abbrigada de su soli ‘e s’istadi.

Ma tui, chi arréxinis e língua
m’as donau, chistidí
custu studau losíngiu ‘e solidadi
in s’amori de is intrànnias tuas:
ancu tengat spera cras
de intzeurrai frori
o aira po ‘ndi pesai
arta
una bandera…

 

PREGHIERA ALLA MIA TERRA
Fa che quest’ombra di angoscia giunga senza spavento, con passo leggero e mano senza odio, per spegnere l’ultimo mio sogno, Madre Terra. E quando cadrò col viso alle nuvole, immobile un volo di stupore nelle pupille, dà pace al mio dolore e alle paure e asciugami il pianto. Riempimi con l’abbraccio del vento le braccia invano aperte, come in croce, e una carezza ruvida di rena mi affidi onda alla spiaggia serena dell’ultimo sonno.
Ti ringrazio per ciò che non ho avuto, che non lascio qui con rimpianto: non lascio gioie, solo la pioggia e lo strazio di vespri profumati. Ninnami, Madre, con il sibilo di una dolce canzone tra i giunchi e ricordo di male non mi porti il grido stridente del maestrale, quando freddo afferra degli innocenti ginepri di mare le fronde ferite. Lasciami le palpebre aperte: non temo più l’orrore dell’aria rovente del sole dell’estate. Ma tu, che radici e lingua mi hai dato, conserva questo spento lucignolo di solitudine nell’amore delle tue viscere: che abbia speranza domani di germogliare fiore o ira per levare alta una bandiera…

 

SU DOXI

S’annu sentza ‘e istadi

(Paola Alcioni)

 

“Mastru Jubanne est benidu

est benidu a caddu e a sedda

Gesus ite nui niedda……….”

 

Ddu sciiast? De diora, su fàmini no ddu nomenànt cun su nòmini suu… ddu tzerriànt Maistu Giuanni, poita chi ddu tzerriànt fàmini, su fàmini si furriàt e beniat… e fiat cosa lègia… gesumaria, t’arrori!!

Maistu Giuanni, ddu tzerriànt …

 

Titia…

Ma tui ses bénniu a innoi po mi pregontai… De s’annu trulu, mi domandas… de  s’annu sentza ‘e istadi. De s’annu doxi!

 

Titia…

 

Contant chi in is séculus, fatuvatu su soli, cussa bòcia de fogu chi si donat vida, si pàsiat.

E candu si pàsiat, si ndi torrat a scidai su coru abbrigau de sa terra, arrennegau.

E intzandus dimònius de fogu essint de is montis, ciopendiddus coment’e bullucas – montis mannus, ti ddu ‘maginas? – e pampas e fumu e cinixu e pruini… àrtziant a celu de is intrànnias fungudas de sa terra e girant, girant in su bentu disisperau, chi ddus allàdiat in sa metadi manna de su mundu… in dís sentz’e lugori, in mesis de scurigadroxu fitianu chi no connoscit  prus obbrescidroxu. Temporadas e stracias, po annus e annus de FRIUS!!

Titia…

Aici contant…

 

E contant fintzas – gei ti dd’apu acinnau chi fiat essiu fintzas in d-unu fòlliu de giornali – chi sa borta essit cumentzau in su milli e otuxentus e undici: unu vulcanu mannu in su corru ‘e sa furca. E in su doxi, tres!! … tres si ndi funt ciopaus!!

Unu a gennàrgiu, acanta, in continenti; su segundu – mannu – a abrili e s’àteru a printzípiu de austu… mannu meda aici etotu….

Cinixu e pruini pesaus fintzas aundi lompiat s’oghiada e po tretu e tretu…. acuendi cuddu soli giai malàidu…

Sa metadi ‘e su mundu criau fiat incuguddau de una nui ‘e scuriori…

 

“Gesus ite nui niedda….”

 

Titia…

 

Cudd’annu… in Casteddu.

Eja: est cussu chi ‘olis sciri, annò?

Càstia, mi dd’arregordu coment’e chi fessit oi…

 

… no dd’acabàt de proi, no s’agatàt linna po si callentai – sa pagu chi nci fiat ndi dda pigàt s’urrei e is baronis impari cun is allecajus insoru, malapa! – de binnennai no si ndi chistionàt: s’àxina fiat andada totu in oramala… su trigu fiat caru, fiat caru, fiat tropu caru!! Deu a disisperu, mesu cuarra mi dd’emu comporada, bendendi totu sa ferramenta de domu!! Ma apustis spongiau e trabballau, su pani no axedàt!! No axedàt!!

Comenti chi su fromentu fessit mortu!!

Mai mòrgiat su fromentu ‘e libbertadi de s’ Annu ‘e s’aciapa!!!

 

Eja, eja, gei ti contu… est coment’e chi ddu biat… miséria in dònnia logu: morit de fàmini chini no tenit nudda e fintzas chini un’arrogheddu ‘e terra ddu tenit.

Si spàciant  is printzipalis e morint is òminis de nudda… custus, ddus agatant in is moris chi andant faci a sa campura sciuta, sterrinaus in terra chi parit no nci siat abarrada carena, asuta de sa bestimenta… tambeni cun s’arresoja strinta in manus, ddus agatant, ca funt mortus de fàmini circhendi abrulla, gureu, matutzu, gicòria e camingioni…

Po ita?

Po ddas donai a papai a is fillus, cussas erbas!!.. Sentz’e mancu ddas buddiri e ddas cundiri, chi ollu no si nd’agatat e àcua nemancu…

Gesumariagiusepi…

 

Frius de galera in mesi ‘e ladàmini, coment’e chi fessit ierru forti… deaderus cuss’annu, est stétiu un annu sentza’ e istadi…

 

Celu annugiau e bentosu, sempri proi proi, sempri cun sa matessi ària de nébida scurigada, chi parit ‘esperu fintzas su mesudí.

De cussu celu, nd’arruint is pillonis a terra, mortus. E no si podint mancu papai, chi piagant a brenti e chi ti benit a conca de ndi papai – po fàmini e disisperu – no lompis a s’incras!

E s’àcua chi proit a stracia: àcua bruta. Anniéddigat dònnia cosa aundi lompit… is ortus tenint s’arrúngia, sa fruta est pantzia in is matas, ma in su ‘mprus, no at acurtu a essiri mancu su frori…

Massaju e pastori, tot’e is duus si sfinigant e si spàciant.

Is béstias morint de geladúmini: círdinas, o sicadas de su fàmini.

Is domus: prenas de pretas e priogu e a ceddonadas genti a venionis de sa callentura, chi s’ammalàdiat de maladias schivosas, de guronis o de pesta, no ddu sciu… is continentalis ddu tzérriant “vajuolo” e no càstiat in faci a nisciunus, mi’: fintzas  is fillus de is urreis ndi morint…

Sa borta, fintzas su stani ‘e Santa Gilla s’est cungelau, chi faiat a nci caminai apitzus, ti dd’imaginas?

 

Oj… ‘ta scuriori…

 

E ita timoria!!

Una timoria chi no bandat beni a ddu contai, cussa timoria chi pigat a mússius a is intrànnias… ca is sbirrus… Puh…

Is sbirrus…

Sempri scrucullendi, sempri in circa, e chi no agatant malefatas de denuntziai, si ddas imbentant, bastat chi tengant carri de impicai, carnatzeris maladitus! Sa bruvura si spacit…

No est vida, no est vida, custa…

 

E puru…

Nosu féminas andaus… ita ti pentzas, chi no andaus? Timi timi, andaus, a portai sceda e a ndi pigai, poita is de Biddanoa depint sciri ita pentzant is de Sa Marina, e sa genti de Casteddu ‘e Susu andat avisada… e nosu, imboddicaus su tidili, poneus su canisteddu o sa màriga in conca, e andaus. A cambas cirdinas de sa timoria, ma andaus. Andaus sempri!

Bortas meda, chi no fessit po nosu… ca sa fémina tenit prus ciorbeddus e prus passiéntzia de certus òminis, a sànguni callenti!

Ita ti pentzas…

 

Ddu bis chi m’arregordu? Totu m’arregordu, coment’e chi fessit oi…

 

Nci depeus arrennesci!! Tocat a tenni figaus, e a nci ddus torrai a ghetai a mari, de aundi ndi funt bénnius!! No est sceti chi boleus cambiai genti in is cadiras de su poderi, in artu… NO, no!!

Ndi boleus sciusciai cussas cadiras de piànnia, e scioberai nosu aundi e comenti ponni is scànnius nostus.

A arròlliu, in círculu mancai, comenti faiant in is nuraxis…

 

Scuriu!! scuriu!! Est totu prontu, is òminis funt avisaus, gorteddus e pistolas funt lòmpius a chini si spetat… andaus!! Andaus!!

 

NO!!!

No…  No nci seus arrennéscius… ddus ant cassaus, e arrestaus tambeni prima de artziai sa manu!!

No ant scutu perda… No ant scutu perda… ‘ta làstima e ‘ta bregúngia!!

‘Ta bregúngia, ita nd’at a nai, sa genti, de nosu. Is giòvunus: ita nd’ant a nai?

… No seus arrennéscius a scabulli sa terra nosta de is cadenas… e a si ndi bogai su pei stràngiu de su pistiddu… ‘ta bregúngia……

 

 

Ma tui bolis sciri… a fini a fini de cuddus de s’ortu ‘e Palabanda, de sa rebbellia mi pregontas…

 

Ih, cussus, no nc’est cosa meda ‘e nai: mortus ddus ant!!

 

Mortus ddus ant, is chi no ant acurtu a si fuiri.

Impicaus.

Impicaus e lassaus a pudesci.

 

Mischinus….

 

Deu seu andada – ddu scis? – seu andada a ddus biri, a Is Stelladas… pòbora genti.

A fillu miu puru nci apu portau.

E dd’apu nau: “Càstia, custus òminis ant cumbàtiu po tui puru, po sa libbertadi tua puru, e po custu no ant a morri mai. Mai! Mai!

Óminis che custus no morint, no, no morint!!

Nd’abarrat in su bentu sa memòria e s’idea, chi torrat a sa terra insoru che sèmini de rebbellia. Intzeurrat e torrat a frutai!

 

No, no morint.

No morint ….

 

MAI !!!!

 

 

 

(Mesi ‘e ladàmini 2012)

 

Condividi su:

    Article printed from Fondazione Sardinia: http://www.fondazionesardinia.eu/ita

    URL to article: http://www.fondazionesardinia.eu/ita/?p=3977

    Copyright © 2013 Fondazione Sardinia. All rights reserved.